Kompetencje to wypadkowa wiedzy, umiejętności i postaw – zdolności, predyspozycje osobowościowe, psychospołeczne oraz poznawcze. Odpowiednio ukształtowane kompetencje zawodowe pozwalają pracownikom realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie.
Model kompetencyjny to zbiór kompetencji szczególnie istotnych dla funkcjonowania danej firmy lub organizacji, która go wypracowała i stosuje. Modele kompetencyjne różnych firm mogą różnić się między sobą doborem kompetencji kluczowych, jednak zasada ich funkcjonowania pozostaje taka sama.

Grupy kompetencji

Model Kompetencji Zawodowych opracowany przez Biuro Karier UMK składa się z sześciu podstawowych grup kompetencji, które zostały przedstawione na schemacie postaci człowieka, gdzie poszczególne części zostały przypisane do konkretnych grup kompetencji.

GŁOWA	POTENCJAŁ	Kompetencje opisujące przede wszystkim sposób myślenia, a więc poszukiwania i gromadzenia danych, analizowania informacji, wyciągania wniosków, a także komunikowania ich do otoczenia. Kreatywność Myślenie analityczne Elastyczność Komunikatywność
BRZUCH	ODPORNOŚĆ	Kompetencje opisujące przede wszystkim sposób myślenia, a więc poszukiwania i gromadzenia danych, analizowania informacji, wyciągania wniosków, a także komunikowania ich do otoczenia. Wytrwałość i konsekwencja Asertywność Odporność na stres Branie odpowiedzialności
PRAWA RĘKA	ZADANIA	Kompetencje opisujące przede wszystkim sposób myślenia, a więc poszukiwania i gromadzenia danych, analizowania informacji, wyciągania wniosków, a także komunikowania ich do otoczenia. Orientacja na cel Sumienność i dokładność Samodzielność Nastawienie biznesow
LEWA RĘKA	LUDZIE	Grupa kompetencji mówiąca o tym, w jak dany człowiek współpracuje z innymi, buduje i korzysta z relacji międzyludzkich w trakcie realizacji celów biznesowych. Praca zespołowa Budowanie relacji Szkolenie i uczenie Orientacja na klienta
PRAWA NOGA	MOTYWACJA	Grupa kompetencji odnosząca się w pierwszej kolejności do czynników motywujących do działania oraz do stopnia zaangażowania w realizowane zadania, determinująca dlaczego i z jaką „intensywnością" człowiek jest skłonny pracować. Dążenie do rozwoju Zaangażowanie Mobilizowanie innych Profesjonalizm i etyka
LEWA NOGA	NARZĘDZIA	Pula kompetencji koncentrująca się na stopniu wykorzystania pewnych metod i narzędzi, służących podniesieniu sprawności pracy (zaplanowaniu czasu, zorganizowaniu pracy, skoordynowaniu zadań) i osiąganiu złożonych celów przy pomocy zespołu (delegowanie, zarządzanie). Planowanie i koordynowanie Delegowanie Zarządzanie zespołem Organizacja pracy

Kluczowe kompetencje

Wewnątrz grup znajdują się po cztery kluczowe kompetencje opisujące:

POTENCJAŁ – W jaki sposób analizuję?

	Kretywność	Używanie twórczego myślenia w celu ulepszania istniejących lub zapoczątkowania nowych rozwiązań, propagowanie i realizowanie nowych idei.
	Myślenie analityczne	Dostrzeganie wielu aspektów rzeczywistości, efektywna praca z dużą ilością różnych informacji, dostrzeganie zależności oraz wyciąganie wiarygodnych wniosków z posiadanych danych.
	Elastyczność	Szybka i sprawna zmiana zachowania w odpowiedzi na zmieniające się warunki, a także utrzymanie wysokiego poziomu wykonania zadań w trakcie zmian.
	Komunikatywność	Skuteczne komunikowanie się poprzez przekazywanie innym swoich myśli w zrozumiały dla nich sposób, a także uważne i aktywne słuchanie wypowiedzi innych, zarówno w formie ustnej jak i pisemnej.

MOTYWACJA - Dlaczego działam?

	Dążenie do rozwoju	Nieustanne zdobywanie nowej wiedzy i doświadczeń oraz chęć ciągłego doskonalenia się i wprowadzania pozytywnych zmian w życiu zawodowym.
	Zaangażowanie	Aktywne działanie i wykazywanie się inicjatywą, determinacja do pokonywania trudności i gotowość do poświęceń w razie potrzeby.
	Mobilizowanie innych	Umiejętne motywowanie współpracowników do zwiększania wysiłku i osiągania założonych celów.
	Profesjonalizm i etyka	Budowanie wiarygodności własnej i organizacji poprzez podejmowane działań zgodnych z wyznawanymi normami etycznymi i wartościami firmy oraz przyjętymi standardami pracy.

ODPORNOŚĆ - Jak sobie radzę z trudnościami?

	Wytrwałość i konsekwencja	Terminowe i konsekwentne realizowanie powierzonych zadań, także trudnych i monotonnych.
	Asertywność	Wyrażanie własnych opinii i potrzeb w sposób nie naruszający praw i uczuć innych osób, w tym w szczególności zdolność do obrony własnych interesów przy zachowaniu dobrych relacji ze współpracownikami, klientami etc.
	Odporność na stres	Efektywne działanie w trudnych warunkach (natłok pracy, presja czasu, konflikt, wysokie wymagania).
	Branie odpowiedzialności	Gotowość do brania osobistej odpowiedzialności za realizację powierzonych zadań i obowiązków oraz ponoszenia konsekwencji za efekty pracy własnej lub zespołu, zarówno pozytywne jak i negatywne.

NARZĘDZIA – W jaki sposób działam?

	Planowanie i koordynowanie	Jasne określanie priorytetów i zadań wszystkich członków zespołu oraz ich konsekwentne koordynowanie poprzez podział złożonych zadań na etapy, określanie potrzeb, a także zapewnienie odpowiednich środków i wsparcia w realizacji.
	Delegowanie	Przekazywanie pracownikom odpowiedzialności za wykonywanie zarówno rutynowych jak i niestandardowych zadań, a także informacji, środków i uprawnień koniecznych do ich realizacji.
	Zarządzanie zespołem	Tworzenie i zarządzanie zespołami, rozumienie ich potrzeb oraz mobilizowanie ich do jak najefektywniejszego działania.
	Organizacja pracy	Zarządzanie swoim czasem oraz organizowanie swojej pracy w sposób zaplanowany, usystematyzowany i pozwalający na osiągnięcie zamierzonych celów.

ZADANIA - Jak realizuję zadania / cele?

	Orientacja na cel	Wytrwałe dążenie do realizowania celów firmy poprzez realizowanie celów indywidualnych (stanowiska) i osiągania jak najlepszych wyników poprzez planowanie, konstruktywne podejście do problemów oraz szukanie możliwości przekraczania założonych celów.
	Sumienność i dokładność	Nastawienie na jak najlepsze wykonywanie każdej czynności, dbanie o szczegóły i wysoką jakość efektów pracy (produktów, usług etc).
	Samodzielność	Zdolność do w pełni samodzielnego realizowania uzgodnionych celów, w tym do podejmowania niezbędnych decyzji.
	Nastawienie biznesowe	Poszukiwanie szans biznesowych i podejmowanie decyzji, wiążących się z ryzykiem i ukierunkowanych na dochodowość przedsięwzięć w oparciu o aktualną wiedzę na temat rynku i konkurencji oraz skalkulowane ryzyko.

LUDZIE - Jak współpracuję?

	Praca zespołowa	Nawiązywanie i utrzymywanie długotrwałej i produktywnej współpracy z innymi pracownikami.
	Budowanie relacji	Nawiązywanie, kształtowanie i utrzymywanie pozytywnych, satysfakcjonujących dla wszystkich stron relacji międzyludzkich.
	Szkolenie i uczenie	Gotowość i umiejętność skutecznego przekazywania innym posiadanej wiedzy oraz dzielenia się z nimi swoimi doświadczeniami.
	Orientacja na klienta	Znajomość i rozumienie potrzeb klientów, spełnianie, a także przekraczanie ich oczekiwań. W razie potrzeby aktywne poszukiwanie i zdobywanie nowych klientów dla organizacji.

Skala kompetencji

Opisując poziom posiadanych kompetencji i ich wpływ na pracę własną lub zespołu można posłużyć się trzystopniową skalą:

Poziom	Wpływ na pracę własną lub zespołu	Charakterystyka
1 dobry	Pozytywny, ale ograniczony – zachowania z zakresu danej kompetencji częściowo wpływające na osiągnięcie celów	działanie w dobrym kierunku, ale wymagające wsparcia, zachęty, pomocy z zewnątrz, brak samodzielności w działaniu
2 optymalny	Znaczący, nie wymagający wsparcia – zachowania z zakresu danej kompetencji umożliwiające pełne osiągnięcie celów	samodzielne wykorzystywanie wiedzy i umiejętności, sprawne i efektywne działanie, dążenie do i osiąganie celów
3 ekspercki	Usprawniający – zachowania z zakresu danej kompetencji dążące do wyraźnego usprawnienia pracy lub przekroczenia założonych celów	pomaganie, wspieranie, inspirowanie, przekraczanie celów, usprawnianie pracy, tworzenie nowych metod działania

Do czego służy model kompetencyjny pracodawcom?

Model kompetencyjny służy kompleksowej ocenie kompetencji kandydatów do pracy. Podczas procesu rekrutacyjnego oceniane są kompetencje zawodowe kandydatów i ich zgodność z wymaganiami stanowiska oraz z polityką firmy.
Modele kompetencyjne wykorzystywane są również w wielu obszarach zarządzania: np. budowaniu zespołu, stawianiu celów, określaniu wymagań, planowaniu awansów, inspirowaniu i motywowaniu, kontrolowaniu, ocenie okresowej, rozwijaniu umiejętności pracowników.

Do czego służy model kompetencyjny kandydatom do pracy?

Znajomość kompetencyjnych opisów stanowisk umożliwia potencjalnym kandydatom do pracy:

• znalezienie stanowisk pracy dopasowanych kompetencyjnie,
• analizę wymagań pracodawców dotyczących pożądanych kompetencji, zapotrzebowania na kompetencje miękkie w różnych branżach, zawodach, stanowiskach,
• opracowanie planu rozwoju kompetencji pożądanych przez pracodawców na określonych stanowiskach,
• wytyczenie ścieżek rozwoju zawodowego uwzględniających rozwój kompetencji szczególnie przydatnych na rynku pracy.